تله بی اعتمادی و بدرفتاری چیست؟
طرحواره ها الگوهایی هستند که در دوران کودکی بر ذهن ما حک می شوند و مسیر ما را مشخص می کنند یعنی ما به وسیله آن ها مسائل را بررسی می کنیم، رفتار دیگران را براساس آن ها تفسیر می کنیم و به اتفاقات پیرامون مان بار معنایی می دهیم. تله بی اعتمادی یکی از این الگوهای رفتاری است که با هم علل و عوامل شکل گیری آن را بررسی می کنیم.
تله بی اعتمادی/بدرفتاری چیست؟
افرادی که درگیر تله بی اعتمادی/بدرفتاری هستند، دائما در این فکرند که دیگران قصد سوء استفاده از آنها را دارند و یا به نحوی می خواهند به آنها خیانت کنند.
این افراد همیشه در حالت دفاعی و گوش به زنگ به سر می برند، چرا که باور دارند دیگران قصد آسیب زدن به آنها را دارند و همین گوش به زنگ بودن آرامششان را سلب می کند.
دنیا برای افراد گرفتار در تله بی اعتمادی بدرفتاری مکان امنی نیست. این افراد برای پی بردن به صداقت دیگران دائما آن ها را امتحان می کنند.
اگر کسی به آنها احترام بگذارد و صادق باشد شک می کنند که حتما کاسه ای زیر نیم کاسه است چرا که همواره منتظر بدرفتاری از جانب دیگران هستند.
نشانه های گیر کردن در تله بی اعتمادی:
- احساس مورد سوء استفاده قرار گرفتن توسط دیگران حتی زمانیکه دلیلی برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
- حتی در قبال خوش رفتاری دیگران هم به آن ها بی اعتماد است، چرا که معتقد است هیچ گربه ای محض رضای خدا موش نمی گیرد.
- به دیگران اجازه می دهد تا با آن ها بد رفتاری کند.
- قبل از آن که خودش رودست بخورد، به دیگران رودست می زند.
- رازهایش را برای هیچ کس افشا نخواهد کرد زیرا نگران این است که از آن ها علیه خودش استفاده کنند.
- دائما مراقب است نقطه ضعفی از خود بروز ندهد تا دیگران برای اذیت کردنش از آن ها استفاده نکنند.
- در روابط با دیگران احساس راحتی نمی کند چرا که می ترسد به زودی تحقیر شود.
- افراد گرفتار در تله بی اعتمادی/بدرفتاری دوستان کمی دارند و اغلب وارد روابط صمیمی نخواهند شد.
- برخی اوقات با افرادی که با آن ها صمیمی هستند رفتار ظالمانه و سختگیرانه ای دارند.
علت گیرافتادن در طرحواره بی اعتمادی/بدرفتاری چیست؟
- شخصی در خانواده فرد را مورد تنبیه فیزیکی (کتک) قرار داده است.
- شخصی در خانواده فرد را مورد سوء استفاده جنسی و یا تجاوز جنسی قرار داده است.
- در کودکی فرد اغلب مورد توهین و تحقیر قرار گرفته است.
- کسی در خانواده از رنج بردن فرد لذت می برده است.
- افراد خانواده بی اعتماد و دروغگو بوده اند.
- در کودکی با تهدید و تحقیر مجبور به انجام کاری شده اند.
- افراد گرفتار در تله بی اعتمادی/بدرفتاری در کودکی مدام به آن ها گوشزد شده است که به دیگران اعتماد نکند.
- افراد خانواده رازهای او را فاش کرده اند و یا ازنقاط ضعفش برای اذیت کردن فرد استفاده کرده اند.
- خانه فرد در کودکی مکان امنی نبوده و افراد دائما با هم سر جنگ داشته اند.
- در کودکی خانواده یا دوستانش با القاب بد او را خطاب قرار داده اند.
درمان افراد گرفتار در تله بی اعتمادی/بدرفتاری به چه صورت است؟
در درمان افراد گرفتار در تله ی بی اعتمادی بدرفتاری از افراد درخواست می کنند تجربه های تلخ و خاطراتی که در آن ها تحقیر شده اند و یا مورد بدرفتاری قرار گرفته اند را بازگو کنند. مسلما بازگو کردن آن خاطرات و حقایق تلخ برای چنین شخصی بسیار سخت و غیرممکن است، زیرا باور دارد نمی شود به هیچ کس اعتماد کرد.
اما درمانگران آموزش دیده با ایجاد یک رابطه درست با بیماران گرفتار در تله بی اعتمادی/بدرفتاری به نحوی می توانند این کار را بدون اینکه فرد را مجبور به حرف زدن کنند انجام دهند.
بیماران از این طریق خود نیز به علت رفتارهایشان آگاه می شوند و مقاومتی که برای تغییر دارند لحظه به لحظه کمتر می شود.
بیماران در طی درمان یاد می گیرند که در جهان فقط انسان های غیرقابل اعتماد و ناامن وجود ندارد بلکه انسان های صادق و امن نیز وجود دارند و فرد باید در زندگی از افراد ناامن کناره گیری کند و در مقابل بدرفتاری دیگران ازخود دفاع کند و لازم نیست قبل از اینکه آسیب ببیند خود به کسی برپایه باورش آسیب برساند.
در درمان افراد با طرحواره بی اعتمادی بدرفتاری به فرد آموزش می دهند بین افراد ناامن و ایمن تفاوت قائل شود و اگر کسی را امن یافت به او اعتماد کند، تصمیم نگیرد که او را امتحان کند و می تواند به او رازهای خود را بدون ترس از برملا شدن بگوید.
متناسب با شدت طرحواره بی اعتمادی بدرفتاری درمان طول خواهد کشید که گاهی تا دو سال ممکن است طول بکشد.
راهکارهای کمک به افراد گرفتار در تله بی اعتمادی/بدرفتاری چیست؟
- قبول کنید که راه سختی پیش رو دارید و در زمان انجام تمرین ها هرموقع که خسته شدید به ارزشمند بودن این تغییر فکر کنید.
- حتما برای طی مسیر از مشاوری آگاه و با اعتماد کمک بگبرید.
- پیداکردن دوستی با اعتماد همیشه برای هر فردی خوشایند است، حتی اگر درتمام زندگی خود هیچ دوستی نداشته اید وقتش رسیده با کسی آشنا شوید.
- می توانید با نوشتن نامه برای کسانی که به شما بدرفتاری کرده اند یا ازشما سوء استفاده کرده اند یکبار و برای همیشه احساسات خود را نسبت به آن ها برون ریزی کنید واز شرشان راحت شوید.
- به همان نسبت که سعی می کنید با افراد جدید قابل اعتماد آشنا شوید، افراد بی اعتماد و ناامن را از زندگی خود بیرون کنید و اجازه ندهید بیش از آن از شما سوء استفاده کنند.
مركز مشاوره و خدمات روانشناختي دانش
۰۴۱۳
۳۳۵۴۳۴۸
۰۹۱۴۸۷۷۶۸۸۱
منبع: سيمياروم