روشهای کاهش استرس طلاق در کودکان
درگیریهای شدید بین پدر و مادر از هم پاشیدگی خانوادگی و متارکه یا طلاق والدین یکی از مهمترین رویدادهای استرسزا در زندگی بعضی کودکان است که سبب اضطراب و نگرانی جدی در آنان میشود.
کودکان خانوادههای از هم پاشیده بیش از کودکانی که در خانواده نزد پدر و مادر خود زندگی میکنند به اختلالات رفتاری دچار میشوند که یکی از مهمترین این اختلالات بزهکاری است.
فروپاشیدن خانواده باعث محرومیت کودکان از محبتهای پدر و مادر میشود اختلافات شدید زن و شوهر نه تنها به خودی خود ایجاد فشار روانی میکند بلکه استرسهای دیگری نظیر متارکه یا طلاق والدین،زندگی با یکی از والدین یا با خویشاوندان یا ناپدری و نامادری را برای کودکان به دنبال دارد.
طلاق والدین آسیبهای روانی و اجتماعی جدی در زندگی کودکان ایجاد میکند در شرایط مطلوب،زن و مردی که با هم ازدواج میکنند و بچهدار میشوند باید خودشان را ملزم بدانند تا زمانی که فرزندشان رشد کافی نکرده و نمیتواند مستقل باشد با یکدیگر زندگی کنند یا دست کم از برخوردهای فیزیکی یا جسمی با یکدیگر اجتناب کنند.
دیدگاه کودکان در مورد طلاق به سن و سال یا به عبارت دقیقتر به رشد شناختی آنان بستگی دارد.
کودکان خرده سال معمولاً تا قبل از ۶ سالگی فکر میکنند که دیگر پدر و مادر متولد به او نیستند چون در یک خانه زندگی نمیکنند در نتیجه اس ترس و ناامنی میکنند یا در خواب دچار کابوسهای شبانه میگردند.
کودکان ۶ تا ۸ ساله غلب فکر میکنند طلاق پدر و مادر تقصیر آنان بوده است.
به عبارتی ممکن است بگویند اگر بد نبودیم پدر ما را ترک نمیکرد.
در این کودکان احساس طرد شدن،سرزنش کردن به خود و گناه و تعارض یا سردرگمی در طرفداری از پدر و مادر دیده میشود.
کودکان ۹ تا ۱۲ ساله از پدر و مادر خیلی عصبانی میشوند و به دلیل طلاق آنان را سرزنش میکنند.
این کودکان دچار اضطراب میشوند یا افت تحصیلی پیدا میکنند.
دو روش و راه حل ساده برای تحمل کودکان در جریان از هم پاشیدگی زندگی والدین وجود دارد.
یکی اینکه کودکان باید هرچه زودتر از موضوع جدایی آگاهی یابند ش برای مخفی کردن این موضوع باعث آشفتگی روانی ترس و نگرانی بیشتر آنان میشود روش دوم این است که توضیحات باید به گونهای باشد که به آرامش کودکان کمک کند به عنوان نمونه آنان میخواهند با هم تفاهم ندارند.
همچنین خوب است که مسائل مربوط به نگهداری و جزئیات زندگی روزانه آنان در بعد از جدایی برایشان توضیح داد.
به والدین پیشنهاد میشود از روشهایی که در این بخش توضیح داده میشود نیز برای کاهش ناراحتی کودکان از موضوع طلاق استفاده نمایند.
موضوع طلاق را پیش از زمان اجرا به کودکان بگویید
۱-پدر و مادر هر دو باید چند روز پیش از آنچه خانواده را ترک کنند درباره تصمیم طلاق با کودکان صحبت کنند این کار باعث میشود آنان برای جدایی یک والد آمادگی پیدا کنند.
۲ پدر یا مادری که طلاق میگیرد باید به طور پیوسته و منظم از فرزندان خود دیدار کند تا کودکان فکر کنند هم پدر و هم مادرشان آنان را دوست دارند کودکان معمولا از والدینی که ه آنان تلفن نمیزنند یا به دیدنشان نمیآیند لخور و ناراحت میشوند.
کودکان را وادار نکنید پیام رسان بین شما باشند یا از زندگی پدر و مادر طلاق گرفته آگاهی یابند و به شما گزارش دهند
۳٫ کودکان هم پدرشان را دوست دارند و هم مادرشان را، و تعارض یا سردرگمی در طرفداری از پدر یا مادر آسیبهای روانی زیادی از قبیل اضطراب و مشکلات مربوط به تصمیم گیری را در آنها ایجاد میکند.
۴ تاکید کنید که طلاق تصمیم همیشگی است. بسیاری از کودکان فکر میکنند که پدر و مادر با هم آشتی میکنند و دوباره زندگی را از سر میگیرند. یکی از راههای پذیرفتنی واقعیت طلاق در کودکان این است که به آنان امکان داده شود تا با کودکان دیگری که تجربه جدایی والدین را داشتند صحبت کنند و بدین ترتیب بتوانند راههای کنار آمدن با این مشکل را از آنان یاد بگیرند.
۵ اجازه بدهید کودکان خشم خود را ابراز کنند. خشم مفرط نسبت به یکی از والدین یا هر دوی آنها ویژگی فرزندان خانوادههای طلاق گرفته به ویژه فرزندان بزرگ این خانوادههاست. باید به کودکان فرصت داد تا درباره احساس خود نسبت به طلاق صحبت کنند. فعالیتهایی از قبیل بازی نقاشی و نوشتن به کودکان در ابراز خشم کمک میکند. والدین میتوانند از کتابهایی کمک بگیرند که داستانهایش به کودکان کمک میکند این واقعیت را درک کنند که نباید تقصیر برای طلاق را به گردن پدر و مادر یا خودشان بیندازند.
در بیشتر این کتابها بر این نکته تاکید میشود که گاهی بزرگترها قادر نیستند با هم دیگر زندگی کنند یا مشکلات بین خود را حل کنند در نتیجه از یکدیگر جدا میشوند.
۶ از مجبور کردن کودکان برای انتخاب بین والدین یا طرفداری از هر یک اجتناب کنید. سرپرستی و ملاقات کودک حق هر دو وارد است هر دو وارد باید تماس مستمر زیادی با کودکان داشته باشند.
۷ اههایی را بیابید تا کودکان زندگی خود را با همان روال قبلی دنبال کنند این کار مستلزم آن است که کودکان خود را از بحران درون خانه دور نگه دارند و به تحصیل فعالیتهای بیرون از منزل و روابط عادی با دوستانشان ادامه دهند. این کار باعث میشود که آنان نتیجه بگیرند زندگیشان آنطور هم که فکر میکنند به هم نریخته است.
۸ ودکان درباره آینده صحبت کنید آنان را در برنامهریزیها مشارکت دهید و سعی کنید غرق در مشکلات نشوید در این مورد میتوانید از معلمان مشاوران و دیگر کسانی که میتوانند شما را یاری کنند کمک بخواهید.
۹ ودکانی که با طلاق والدینشان روبرو میشوند هنوز در مرحله خاصی از رشد هستند از آنان نخواهید مسئولیتی فراتر از تواناییشان به عهده بگیرند. مثلاً مرد خانواده باشند از کودکان خردسالتر در خانه مراقبت کنند یا کارهای را انجام دهند.
دکتر صالح قلیپور
مرکز مشاوره دانش
منبع،: چگونه استرس کودکان خود را کاهش دهیم. دكنر كافي