وسواس مذهبی

 

وسو اس مذ هبی

برخی از ا فرا د ، گرفتار افکار تکراری و آشفته ساز با محتوا ی مذ هبی هستند. کاملا طبیعی است که افر اد با ایمان بخو اهند زند گی  خود را بر اساس اصو ل ، دستور ها وآیین های مذ هبی استوار کنند.

چگونه می توانیم بین رعایت  ایمان مذ هبی با  وسواس مذ هبی تمایز قا یل شویم ؟ برا ی پاسخ گویی به این سو ا ل ، باید به مفهوم جانمازکشی روی آورد. د کتر جوزف سیا روچی  ( ۱۹۹۵)  که روانشناس بالینی است و در حوزه مشا وره مذ هبی رتبه دانشیا ری دارد ، به ما درک این تما یزگذاری کمک کرده است. ا فرا دی که جانماز آب می کشند ، وجدانی سخت حساس دارند به گونه ای حتی زما نی که گنا هی مرتکب نشده اند  خود شان را گنه کار می دانند. فرد مبتلا به جا نمازکشی  دچا ر ترس ومرضی و نا امنی است به گونه ای که جلو ی سازگاری  مذ هبی او را می گیرد.

اواحسا س می کند : شیطا ن را جا یی می بیند در حالی که شیطان آنجا وجود ندارد. احساس گنا ه شدید می کند  در حا لی که گنا هی مر تکب نشد ه است. خودش را متعهد و ملزم به کا ری می کند در حا لی که هیچ الزا م وتعهد ی وجو د ندارد ( ویزنر و ریفل ،  ۱۹۶۰، ص ۳۱۴ ). ویزنر و ریفل خا طر نشان می کنند  قضاوت یک فرد مذ هبی می تواند  چنان دچار  سو گیری وخطا شود که برخی از مسا ئل جز یی و نا چیز ، از چشم انداز او سخت مهم وحیا تی جلوه کنند  به عنوان  مثا ل ، فرد جا نماز آبکش ممکن است دلوا پس  این باشد که  مبا دا یک قطره از آب مقد س را روی زمین  بریزد یا سعی کند که بد نش قبل از نماز کاملا پا ک باشد یا چنا ن در گیر درست خواندن  بخشی از دعا یا نماز شود که کل مو ضوع  (عبادت در پیشگاه باری تعا لی ) را فرا موش کند.

فر د جانماز آ بکش اغلب تشخیص می د هد که نگرانی ها یش درباره گنا ه ، کیفر و عقو بت ، افرا طی و حتی غیر منطقی هستند. ممکن است به این نتیجه برسد که سایر ا فرا د مذ هبی چنین دل مشغول ها یی ندارند. هر چند فرد ممکن است اعتقاد داشته باشد که گا هی اوقا ت فکرش اشتباه است با ا ین حال ، جانما زکشی نوعی اختلا ل وسوا سی – اجباری ا ست که منجر به شک اندیشی ، احسا س گناه و اضطرا ب  مفرط می شود.

ممکن است چنین افکا ری به ذهن این ا فرا د خطور کند : وقتی به آ ن خانم جذ اب نگاه کرد م آیا فکر شهوت انگیز به ذهنم خطور کرد ؟ آیا در همه تصمیم ها یم خدا را در نظر گرفتم ؟ آیا واقعا خدا مرا می بخشد ؟ آیا به همه گنا ها نم اعترا ف کرد م ؟ افراد جا نما زآ بکش اغلب در تلاش و تقلا ی  شد ید هستند تا به کما ل اخلا قی دست یا بند تا جا یی که کو چکترین خطا یا کوتاهی در توجه به یک عمل مذهبی یا رفتاری خلا ف شرع یا قضا وت عجو لانه را بر نمی تا بند. تلا ش برا ی کما ل طلبی اغلب با تحمل نا پذ یری بلا تکلیفی همراه می شود. جا نما ز آبکشی باعث می شود که فرد بخو اهد به یقین مندی و قطعیت برسد. که گنا هی مر تکب نشده است ، خداوند وی را می بخشد و به جهنم نمی رود. د ر مجموع  ف این با ورها  و هیجان های منفی شد ید با عث می شود که فرد گرفتا ر وسواسها واجبا رهای مذ هبی شود. این گر فتا ری ا گر چه به نیت رسید ن به کما ل معنو ی ومذ هبی  انجام می شو د ، ولی نتیجه ای بجز زند ان روانشنا ختی ند ارد.

اگر شما فرد ی با ایمان هستید ، ممکن است این سو ال برای شما باقی بما ند که  آیا از وسو اس مذ هبی یا جا نما ز آبکشی رنج می برید. چه تفا وتی بین ایمان د رست مذ هبی با اختلا ل وسوا سی – اجبا ری (با محتوای جا نما ز آبکشی) وجود دارد ؟ ا ین سو ا ل از اهمیت زیا دی بر خور د ار است به ا ین د لیل که از یک سو نمی خواهیم به ا فرا د مذ هبی به غلط بر چسب اختلا ل بز نیم واز سوی د یگر نمی خواهیم افرا د مبتلا به وسواسهای مذ هبی را نا د یده بگیریم.

 

 

تمرین  جانماز آبکشی در برا بر د ین داری

 

د کتر د یوید گرین برگ( ۱۹۸۴) ، روان پزشک ، برای تما یز گذ اری بین جانماز آ بکشی (بیمار گونه ) از اختلا ل وسوا سی – اجبا ری ، ملا ک ها یی ارا یه دا د ه است. در این قسمت به ارا یه فهر ستی از ویژ گیهای جا نما ز آ بکشی مشکل آ فرین (وسو ا س مذ هبی) می پردازیم. هر عبارت را بخو انید. مشخص کنید که چقد ر دربا ره شما صد ق می کند. با علا مت  *   روی مقیاس جایگاه خو د را مشخص کنید.

۱- من سخت د ل مشغو ل یک یا د و حوزه از ا یما ن یا اخلاق هستم.

کاملا  !……………………………………………………………………………………………………! ا صلا

۲- دل مشغو لیهای من د ر با ره مسا ئل ایما نی یا مذ هبی ا ست که با تو جه به آمو زه های دینی من خیلی جزیی و بی اهمیت هستند.

کاملا   !………………………………………………………………………………………………….! اصلا

۳- ترسهای من د ر با ره ایمان یا اخلاق مذ هبی باعث شده است که در مرا سم های مذ هبی ارزشمند شرکت نکنم.

کاملا   !………………………………………………………………………………………………….! ا صلا

۴- سعی کرد ه ام د ر برا بر جا نما ز آبکشی مقا ومت کنم ، اما فاید ه ای نداشته است.

کا ملا  !………………………………………………………………………………………………….! ا صلا

۵- من علایم  د یگری نیز از اختلا ل وسواسی – اجباری دارم.

کاملا  !…………………………………………………………………………………………………..! ا صلا

۶- دل مشغولیها و د ر باره مسا ئل اخلا قی بیشتر اوقا ت ذ هن مرا مشغو ل کر ده است. این دل مشغولیها و نگرانی ها باعث شد ه است که نتوانم با د یگران را بطه درستی داشته باشم.

کاملا  !…………………………………………………………………………………………………..!  ا صلا

۷- من از عذا ب الهی خیلی می ترسم. از این که گنا ها نم باعث شوند به عذ اب الهی گرفتا ر شوم. سخت آ شفته ام.

کاملا  !…………………………………………………………………………………………………..!  ا صلا

اگر احساس می کنید که اکثر این جملا ت در با ره شما صد ق می کند ، پس به احتما ل زیا د دچا ر جا نما ز آبکشی شد ه اید. ایمان و اراد ت د ینی باعث می شود که افرا د د ر زنند گی شخصی و امور مذ هبی ، رضا یت و خوشحالی را بد ست بیا ورند وکا رکرد روزانه و روا بط بین فر دی ا فرا د نیز ارتقاء می یابد. اما متا سفا نه وسواس های

مذ هبی باعث آشفتگی شخصی زیا دی می شوند. همین آشفتگی به نا رضا یتی ، نا کا می وتعا رض های بین فر دی دامن می زند.   چهار جمله اول در تمرین به طور خا ص به جا نما ز آبکشی اشاره دارند.ا فرا د مبتلا به وسواس مذ هبی چنان بر یک یا د و موضوع اخلا قی پا فشا ری می کنند که اغلب د ین و ایما ن خود را از دست می دهند.به عنوان مثا ل ، فرد ممکن است د ر گیر این فکر باشد که آیا خطور فکر جنسی نو عی گیاه محسوب می شود. آیا چنا ن ذ هن فرد به این موضوع می چسبد که بد رفتا ری های خود ش با خا نواد ه اش را فرامو ش می کند. همچنین تمر کز بر وسوا س های مذ هبی چنا ن ا فرا طی و جزیی نگرا نه هستند که اکثر     ا  فرا د د ین دار هیچ توجهی به این امور نمی کنند. اغلب رفتار جا نما ز آبکشی ما نع ا نجا م عبا د تها ی     مذ هبی می شود. ممکن است فرد ی مذ هبی به مسجد یا کلیسا نرود به این علت که مسجد یا کلیسا باعث خطور افکا ری آشفته ساز به ذ هنش می شود. علا وه بر این ، جا نما  آبکشی با عث می شود که شما د  د ام  مقا ومت د ر برا بر اجبا ر های مذ هبی بیفتد. افرا دی که مذ هب ود ین وا قعی د ا رند برای انجا م رفتا رهای مذ هبی شور و اشتیاق د ارند نه اینکه در برا بر ا ین رفتا رها مقاومت کنند. د ر نها یت باید به این جمع بند ی برسیم که اختلا ل وسوا سی – اجباری با محتوای مذهبی از ایما ن وارادت مذ هبی کاملا متفاوت است.

 

 

…………………………………………   پایان   …………………………………………………

 

 

 


!همین الان وقت مشاوره بگیرید

با ما در ارتباط باشید

آدرس : تبریز، چهارراه آبرسان، برج سفید دو (SMP)، طبقه 5، واحد D5

تلفن : 33354348 - 041

همراه : 09148776881

کانال تلگرام : @daneshtabriz

ایمیل : info@daneshtabriz.ir

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید